คณะผู้แทนจาก สตง. ประกอบด้วย นายคณพศ หงสาวรางกูร รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน นายศุภากร ยุคลธง นักวิชาการคอมพิวเตอร์ปฏิบัติการ และนายรัชนาท ปานทองคำ นักวิชาการตรวจเงินแผ่นดินปฏิบัติการ ศูนย์ดิจิทัลและนวัตกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน เข้าร่วมการประชุมคณะกรรมการวิชาการ ISO/TC 295 Audit Data Services ครั้งที่ 6 ณ เขตเซียวซาน เมืองหางโจว มณฑล เจ้อเจียง สาธารณรัฐประชาชนจีน ระหว่างวันที่ 27–28 พฤศจิกายน 2568 ร่วมกับผู้แทนจากหลายประเทศ องค์กรตรวจเงินแผ่นดิน และผู้เชี่ยวชาญด้านมาตรฐานข้อมูลตรวจสอบ เพื่อหารือแนวโน้มมาตรฐานด้านข้อมูลตรวจสอบ (Audit data) และทิศทางการพัฒนาเทคโนโลยีด้านการตรวจสอบดิจิทัลในระดับสากล โดยสาระสำคัญของการประชุมในวันแรก (27 พฤศจิกายน 2568) ดังนี้

 

1. ทบทวน ISO Code of Conduct โดยครอบคลุมวัตถุประสงค์ของจรรยาบรรณ ผู้ที่ต้องปฏิบัติตาม และหลักการสำคัญ ได้แก่ การปฏิบัติตามกฎหมาย การทำงานด้วยความสุจริต การคุ้มครองข้อมูลและทรัพย์สิน การจัดการผลประโยชน์ทับซ้อน การป้องกันการทุจริต และการมีส่วนร่วมอย่างสร้างสรรค์ในกิจกรรมของ ISO

 

2. ทบทวนโครงสร้าง คณะทำงาน และความคืบหน้าของมาตรฐาน ISO/TC 295 รวมถึงการเผยแพร่มาตรฐานใหม่ 2 ฉบับ ความก้าวหน้าของโครงการสำคัญ เช่น ISO 21926 และการจัดตั้ง Study Group ด้าน AI Audit เพื่อรองรับการพัฒนามาตรฐานในอนาคต

 

3. คณะทำงานที่ 1 (WG1) ด้านบริการข้อมูลสำหรับการตรวจสอบบัญชี (Audit Data Services) รายงานความก้าวหน้าในการพัฒนามาตรฐาน โดยสรุปผลงานที่เผยแพร่แล้วเกี่ยวกับรูปแบบข้อมูลแลกเปลี่ยน (XML/JSON) สำหรับศุลกากร ภาษีทางอ้อม และรายงานการเงินภาครัฐ พร้อมทั้งรายงานความคืบหน้าของร่างมาตรฐาน Semantic Model (ISO/DIS 21926) ซึ่งจะเป็นโครงสร้างหลักของข้อมูลด้าน

การตรวจสอบในอนาคต นอกจากนี้ยังทบทวนผลการประชุมตลอดปีและนำเสนอทิศทางการทำงานปี 2026 

โดยจะผลักดันงานที่ได้วางแผนไว้และขับเคลื่อนโครงการที่ยังอยู่ในช่วงพัฒนาอย่างต่อเนื่องและการเปิดรับข้อเสนอใหม่ภายใต้กรอบงานของ WG1

 

4. Liu Ying ในฐานะประธานคณะกรรมการวิชาการจัดทํามาตรฐานสากลด้านข้อมูลเพื่อการตรวจสอบ (ISO/TC295 Audit Data Services) ขอให้หัวหน้าผู้แทนแต่ละประเทศลงมติพิจารณาแต่งตั้ง Robert Stamsnijder จากประเทศเนเธอร์แลนด์ เป็นหัวหน้าคณะศึกษาการใช้ปัญญาประดิษฐ์เพื่อการตรวจสอบ 

(AI Audit Study Group) โดยนายคณพศ หงสาวรางกูร รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน ในฐานะหัวหน้าคณะผู้แทนฝ่ายไทย ได้ลงมติสนับสนุน โดยผลของมติจากเสียงส่วนใหญ่ให้ Robert Stamsnijder ดำรงตำแหน่งดังกล่าว

 

5. การรายงานความก้าวหน้าของคณะทำงาน ISO/TC 295 ทั้งด้านการพัฒนามาตรฐาน และการจัดตั้งกลุ่มศึกษา AI Audit เพื่อสำรวจบทบาทของปัญญาประดิษฐ์ในโมเดลข้อมูล ISO 21378 ตลอดจนสรุปผล

การดำเนินงาน และการเสนอทิศทางการพัฒนามาตรฐานในอนาคต

 

6. การรายงานความก้าวหน้าด้านการพัฒนา Semantic Model (ISO 21926) และแนวทางบำรุงรักษามาตรฐานการจัดเก็บและแลกเปลี่ยนข้อมูลสำหรับการตรวจสอบ (Audit Data Collection Standard: ADCS) รวมถึงการนำเสนอกรณีใช้ของส่วนขยายด้านศุลกากร (Customs Extension) ตลอดจนทิศทางการประยุกต์ใช้ AI และ RAG เพื่อยกระดับประสิทธิภาพการตรวจสอบและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก

 

7. รับฟังรายงานจากคณะกรรมการ ISO ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ TC 68, TC 154 และ TC 307 ซึ่งล้วนเป็นมาตรฐานด้านข้อมูล การแลกเปลี่ยนข้อมูล และเทคโนโลยีบล็อกเชนที่เชื่อมโยงกับการตรวจสอบดิจิทัลในอนาคต

 

TC 68 คือคณะกรรมการ ISO ที่จัดทำมาตรฐานสากลด้านระบบการเงิน (ความปลอดภัย ข้อมูลอ้างอิง และการแลกเปลี่ยนข้อมูล) เพื่อให้ธุรกรรมการเงินทั่วโลกมี ความปลอดภัย เชื่อมต่อกันได้ และใช้ข้อมูลแบบเดียวกัน ช่วยลดความเสี่ยง เพิ่มความโปร่งใส และรองรับเทคโนโลยีใหม่ในภาคการเงิน

 

TC 154 คือคณะกรรมการ ISO ที่พัฒนามาตรฐานด้านกระบวนการ ข้อมูล และเอกสารสำหรับการค้า อุตสาหกรรม และงานบริหาร เพื่อทำให้การแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างองค์กรเป็นมาตรฐานเดียวกัน 

ช่วยลดต้นทุน เพิ่มความถูกต้อง และอำนวยความสะดวกด้าน e-Business และการทำงานในห่วงโซ่อุปทาน

 

TC 307 คือคณะกรรมการ ISO ที่พัฒนามาตรฐานด้านบล็อกเชนและเทคโนโลยีบัญชีแจกแจง (DLT) เพื่อให้ระบบดิจิทัล เช่น Digital assets, Smart contracts และ Tokens ทำงานได้อย่างปลอดภัย เชื่อถือได้ และเชื่อมต่อกันระหว่างองค์กร ช่วยรองรับนวัตกรรมใหม่ ลดความเสี่ยง และสร้างความโปร่งใสใน

การใช้เทคโนโลยีดิจิทัล

 

8. ศึกษาดูงาน ณ สำนักงานใหญ่ Alibaba Group พร้อมรับฟังการบรรยายถึงศักยภาพด้านเทคโนโลยีดิจิทัลระดับโลกขององค์กร ตั้งแต่ระบบคลาวด์อัจฉริยะ (Alibaba Cloud) การประยุกต์ใช้ AI ในธุรกิจ

อีคอมเมิร์ซ ลอจิสติกส์ และการชำระเงิน ไปจนถึงโมเดลธุรกิจที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมและข้อมูล

 

9. รับฟังการเสวนาเชิงลึกด้าน AI Audit จากผู้เชี่ยวชาญจากประเทศเนเธอร์แลนด์, Alibaba AI Lab, Zhejiang Audit Office และ Shanghai Audit Bureau โดยมีสาระสำคัญ ดังนี้

 

ผู้เชี่ยวชาญจากประเทศเนเธอร์แลนด์: นำเสนอแนวทางการใช้ Semantic Model เพื่อให้ AI เข้าใจโครงสร้างข้อมูลได้ลึกซึ้งและถูกต้องยิ่งขึ้น มากกว่าการประมวลผลจากมาตรฐาน ADCS โดยตรง

 

Alibaba AI Lab: ได้มีการนำเสนอสถาปัตยกรรมคลาวด์ที่ออกแบบเฉพาะเพื่อรองรับการพัฒนาแอปพลิเคชันซึ่งมี AI เป็นองค์ประกอบหลักสำหรับสนับสนุนงานตรวจสอบ พร้อมทั้งแนะนำโมเดลภาษาขนาดใหญ่ (LLM) ชื่อ ‘Qwen’ ซึ่งเป็นโอเพนซอร์สที่มีประสิทธิภาพสูง สามารถประยุกต์ใช้กับงานที่มีความซับซ้อนหลากหลายรูปแบบได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

Zhejiang Audit Office: มีการประยุกต์ใช้ AI ในกระบวนการทำความสะอาดข้อมูล การแปลงข้อมูลที่ไม่เป็นโครงสร้างให้เป็นข้อมูลเชิงโครงสร้าง รวมทั้งใช้ AI สร้างแผนภาพเครือข่ายความสัมพันธ์ของบุคคลและโครงสร้างการถือหุ้นในบริษัทต่าง ๆ เพื่อสนับสนุนการวิเคราะห์เชิงลึกได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

Shanghai Audit Bureau: ได้มีการนำเสนอแนวทางการการออกแบบข้อความสั่งงาน (Prompt Engineering) เพื่อกำหนดบริบทให้ AI ตอบในมุมมองของผู้ตรวจสอบ รวมถึงเสนอกระบวนการกำกับดูแลข้อมูลสำหรับระบบ AI (Pipeline of Data Governance for AI)

 

สุดท้ายนี้ นายคณพศ หงสาวรางกูร รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน ในฐานะหัวหน้าคณะผู้แทนฝ่ายไทย ได้ออกเสียงสนับสนุนมติที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนางานตรวจสอบของประเทศ และจะนำนวัตกรรมด้าน AI รวมถึงมาตรฐานการจัดเก็บข้อมูลสำหรับการตรวจสอบ ไปประยุกต์ใช้ในงานด้านการตรวจเงินแผ่นดินต่อไป

 

รายงานข่าวโดย 

1. นายศุภากร ยุคลธง          นักวิชาการคอมพิวเตอร์ปฏิบัติการ ศูนย์ดิจิทัลและนวัตกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน

2. นายรัชนาท ปานทองคำ    นักวิชาการตรวจเงินแผ่นดินปฏิบัติการ ศูนย์ดิจิทัลและนวัตกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน